Chương 16

Cuộc hành trình trong đêm tối
Khi họ ngừng lại nghỉ đêm thì trời đã ngã về chiếu, ánh sáng đang tàn đi rất nhanh . Họ đã rất mệt. Rặng núi đang bị che phủ bởi một vùng tối dày, và gió đang thổi lạnh căm căm. Gandalf đã dự trữ ỗi người trong bọn họ một miếng bánh vùng Rivendell. Khi họ đã ăn được một chút thì ông yêu cầu triệu tập một cuộc họp.
“Tất nhiên là chúng ta không thể tiếp tục đi tiếp trong đêm nay,” ông nói. “Cuộc tấn công trên Cổng Sừng Đỏ đã khiến chúng ta mỏi mệt, và chúng ta phải nghĩ ở đây một lúc.”
“Và rồi chúng ta sẽ đi đâu?” Frodo hỏi.
“Cuộc hành trình và đích đến của chúng ta đang đợi phía trước chúng ta,” Gandalf trả lời. “Chúng ta không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục đi, hoặc trở về Rivendell.”
Khuôn mặt Pippin sáng rực lên thấy rõ khi nghe đến việc trở về Rivendell; Merry và Sam nhìn lên rạng ngời hi vọng. Nhưng Aragorn và Boromir không tỏ ra một dấu hiệu gì. Frodo có vẻ lúng túng.
“Tôi ước gì được trở về đấy,” ông nói. “Nhưng làm sao để tôi trở về đó mà không hổ thẹn – trừ phi thật sư không còn con đường nào khác, và chúng ta đã thật sự bị đánh bại?”
“Cậu nói đúng, Frodo ạ,” Gaffer nói: “quay về đấy tức là thừa nhận sự thất bại của chúng ta và đối mặt với những thất bại còn hơn thế nữa sẽ đến. Nếu lúc này chúng ta quay trở lại, thì chiếc Nhẫn sẽ phải ở lại đấy: chúng ta sẽ không thể nào khởi hành lại được nữa. Và rồi sớm hay muộn gì thì Rivendell sẽ bị bao vây, và rồi sau một thời gian ngắn ngủi và khắc nghiệt nó sẽ bị phá hủy. Vòng Tròn Hồn Ma là những kẻ thù khủng khiếp, nhưng chúng chỉ là những bóng đen; song chúng sẽ có được quyền lực và sự kinh hoàng nếu như Chiếc Nhẫn Điều Khiển lại lọt vào tay chủ nhân của chúng.”
“Thế thì chúng ta phải tiếp tục đi, nếu như có thể,” Frodo nói và thở dài. Sam lại chìm đắm trong u ám.
“Có một cách mà chúng ta có thể cố gắng,” Gandalf nói. “Ta đã nghĩ đến điều này ngay từ lúc bắt đầu, vào lần đầu tiên ta suy tư về chuyến đi này, và chúng ta nên thử nó. Nhưng đó không phải là một cách dễ dàng, và trước đây ta đã không nói với Hội Đồng về nó. Aragorn phản đối cách này, cho đến khi ít nhất chúng ta đã thử băng qua rặng núi.”
“Nếu như có một con đường khác còn ghê gớm hơn Cổng Sừng Đỏ, thì hẳn đó là một con đường ma quỷ,” Merry nói. “Nhưng ông nên nói với bọn cháu về nó, để cho chúng cháu cũng được biết đến điều tệ hại nhất là gì.”
“Con đường mà ta nói đến dẫn về phía Rặng Mỏ Moria,” Gandalf nói.
Chỉ có Gimli ngẩng đầu lên; và một đốm lửa âm ỉ bùng lên trong mắt ông. Tất cả những người khác đều run sợ khi nghe đến cái tên này. Thậm chí đối với cả các hobbit thì đó là cũng là một truyền thuyết đáng sợ một cách mơ hồ”
“Con đường này có thể dẫn đến Moria, nhưng làm sao mà chúng ta biết được là nó sẽ xuyên qua Moria?” Aragorn u ám nói.
“Đó là một cái tên báo điềm xấu,” Boromir nói, “Tôi cũng không thấy cần phải qua đó. Nếu như chúng ta không thể băng qua rặng núi, thì hãy đi về hướng nam, cho đến khi chúng ta đến được Đèo Rohan, nơi có những con người thân thiện với người của tôi, đi theo con đường mà tôi đã đi theo từ con đường ở đây. Hoặc là chúng ta có thể bỏ qua và băng qua Isen để đi vào Langstrand và Lebennin, và rồi sẽ đến Gondor rừ những vùng đất ven biển.”
“Mọi thứ đã thay đổi kể từ khi anh đến phương bắc, Boromir ạ,” Gandalf trả lời. “Anh không nghe thấy những gì ta đã nói với anh về Saruman sao? Ta có việc riêng cần phải giải quyết với hắn ta trước khi mọi thứ chấm dứt. Nhưng chiếc Nhẫn không được ở gần Isengard, nếu như việc này có thể ngăn chặn được bởi bất kỳ cách thức nào. Đèo Rohan đã đóng lại đối với chúng ta khi chúng ta đi với Người Mang Nhẫn.
“Với con đường dài hơn thì chúng ta không có đủ thời gian. Chúng ta có thể phải mất một năm để đi theo con đường này, và chúng ta sẽ băng qua nhiều vùng đất trống rỗng và không có chỗ ẩn náu. Những nơi như vậy hẳn nhiên là không hề an toàn. Những đôi mắt cảnh giác của cả Saruman và Kẻ Thù luôn trông chừng những nơi ấy. Khi anh đi về phía bắc, Boromir ạ, anh đã lọt vào tầm mắt của Kẻ Thù. Lúc ấy anh chỉ là một kẻ du hành lạc lối và chuyện đó không làm hắn quan tâm lắm: tâm trí hắn đang bận rộn với việc theo đuổi Chiếc Nhẫn. Nhưng lúc này khi anh trở về khi thành đã là một thành viên của Đội Đồng Hành của Chiếc Nhẫn, và khi anh vẫn còn đi cùng với chúng tôi thì anh vẫn còn gặp nguy hiểm. Mối nguy hiểm sẽ gia tăng trong mỗi chặng đường chúng ta đi về nam dưới bầu trời quang đãng.
“Ta sợ là chuyến hành trình của chúng ta trở nên tuyệt vọng nhiều hơn khi chúng cố gắng mở đường qua núi. Lúc này ta thấy còn khá ít hi vọng nếu chúng ta không sớm biến mất khỏi tầm nhìn một thời gian, và che giấu những dấu vết của mình. Do đó ta khuyên rằng chúng ta không nên vượt trên rặng núi, hoặc vòng qua nó, và nên đi phía dưới chúng. Dù sao đó cũng là con đường mà Kẻ Thù ít chờ đợi chúng ta sẽ dùng đến nhất.”
“Chúng ta không biết hắn đang chờ đợi cái gì,” Boromir nói, “Hắn có thể quan sát tất cả các con đường, có thể đúng và có thể sai. Trong trường hợp đó thì việc đi vào Moria sẽ là đi thẳng vào bẫy, và cách đó cũng chẳng khá hơn việc đến gõ những cánh cổng ở Ngọn Tháp Hắc Ám. Moria là một cái tên đen tối.”
“Khi anh so sánh Moria với pháo đài của Sauron thì anh đang nói những việc mà anh không hề biết,” Gandalf nói. “Ta là người duy nhất trong số các anh đã từng ở trong những hầm ngục của Chúa Tể Hắc Ám, và chỉ mới ở trong những nơi cũ hơn và bé hơn ở Dol Guldur. Những ai đã băng qua những cánh cổng ở Barad-dyr đều không hề trở lại. Nhưng ta sẽ không dẫn các anh vào Moria nếu như không có hi vọng gì là sẽ thoát ra được. Nếu như có bọn Orc ở đấy, thì đó sẽ là một điều tồi tệ đối với chúng ta, đúng thế. Những phần lớn bọn Orc ở Rặng Núi Sương Mù đã tan rã hoặc bị tiêu diệt trong Trận Chiến Năm Lực Lượng. Những con Đại Bàng đã báo rằng bọn Orc đã tập hợp lại từ phương xa; nhưng vẫn còn một niềm hi vọng rằng Moria vẫn còn được tự do.”
“Thậm chí vẫn còn một cơ hội rằng những Người Lùn vẫn còn ở lại đấy, và có thể sẽ lại tìm thấy Balin con trai của Fundin trong một căn phòng sâu thẳm nào đó của ông cha ông ta. Tuy nhiên để biết được điều đó, chúng ta phải lựa con đường để bước chân lên!”
“Tôi sẽ bước chân trên con đường ấy với ông, Gandalf!” Gimli nói. “Tôi sẽ đi và nhìn ngắm những căn phòng của Durun, bất kể những gì có thể đợi ở đấy – nếu như ông có thể tìm những cánh cửa đã được đóng lại.”
“Tốt lắm, Gimli!” Gandalf nói. “Anh đã làm ta thêm vững tin. Chúng ta sẽ cùng tìm những cánh cửa bí mật cùng nhau. Và chúng ta sẽ vượt qua. Trong những tàn tích của những Người Lùn, một cái đầu người lùn sẽ khó mà bị lạc lối hơn những người Elves hay Con Người hay Hobbit. Nhưng đây không phải là lần đầu tiên ta đến Moria. Ta đã ở đấy một thời gian dài để tìm kiếm Thrbin con trai của Thrur khi anh ta mất tích. Ta đã băng qua đấy, và ta đã sống sót trở ra!”
“Tôi cũng đã từng băng qua Cánh Cổng Dimrill,” Aragorn lặng lẽ nói; “nhưng cho dù tôi cũng đã thoát ra được, thì ký ức về nó vẫn vô cùng kinh khiếp. Tôi không muốn đi vào Moria lần thứ hai.”
“Và tôi không muốn đi vào đó thậm chí là chỉ một lần.” Pippin nói.
“Tôi cũng vậy,” Sam lầm bầm.
“Tất nhiên là không!” Gandalf nói. “Ai mà muốn việc đấy? Nhưng câu hỏi là: ai sẽ theo ta, nếu như ta dẫn các anh đến đấy?”
“Tôi sẽ đi,” Gimli hăng hái nói.
“Tôi sẽ đi,” Aragorn nặng nề nói. “Ông đã theo sự dẫn đường của tôi để gần như là đến một thảm hoạ giữa tuyết trắng bao lan, và chẳng hề có một lời phiền trách nào. Bây giờ thì tôi sẽ theo sự dẫn đường của ông – nếu như sự cảnh báo sau cùng này chẳng làm ông đổi ý. Không phải tôi nghĩ về chiếc Nhẫn, hay bất kỳ ai khác trong chúng ta, mà là nghĩ về ông, Gandalf ạ. Và tôi nói với ông: nếu như ông băng qua những cánh cửa của Moria, hãy luôn cảnh giác!”
“Tôi sẽ không đi,” Boromir nói; “trừ phi toàn thể đội đồng hành đều biểu quyết chống lại tôi. Legolas và những người nhỏ bé kia nói gì? Tiếng nói của Người Mang Nhẫn hẳn nhiên là đáng nghe chứ?”
“Tôi không muốn đi đến Moria,” Legolas nói.
Những hobbit không nói gì. Sam nhìn Frodo. Cuối cùng Frodo lên tiếng. “Tôi không muốn đi,” ông nói, “nhưng tôi cũng không muốn từ chối lời khuyên của ông Gandalf. Tôi mong mọi người khoan biểu quyết, cho đến khi chúng ta đã có một giấc ngủ với nó. Ông Gandalf sẽ có được những lời biểu quyết dễ chịu hơn trong ánh sáng ban ngày hơn là trong cái giá lạnh u ám này. Gió tru ghê quá!”
Tất cả đều chìm vào những suy nghĩ lặng lẽ sau những lời này. Họ nghe thấy tiếng gió rít lên dọc theo những vách đá và hàng cây, tiếng gió tru rền rĩ quanh họ trong khoảng không trống vắng của đêm đen.
Thình lình Aragorn bật dậy. “Gió tru ghê quá!” ông kêu lên. “Đó là tiếng tru của sói. Bọn Warg đang đến từ phía tây của Rặng Núi!”
“Vậy thì chúng ta cần phải đợi đến buổi sáng chăn?” Gandalf nói. “Như ta đã nói, cuộc săn đuổi đang diễn ra! Thậm chí nếu chúng ta sống được để thấy bình minh, thì lúc này ai muốn đi về phương nam với bọn sói hoang bám theo dấu vết của mình?”
“Moria còn bao xa?” Boromir hỏi.
“Nó nằm ở cửa tây nam của Caradhras, khoảng mười lăm dặm theo đường quạ bay, và khoảng hai mươi dặm theo đường sói chạy,” Gandalf cứng rắn trả lời.
“Thế thì chúng ta hãy khởi hành càng sớm càng tốt vào ngày mai nếu như chúng ta có thể,” Boromir nói, “Bọn sói nghe tệ hơn bọn Orc đáng sợ kia.”
“Đúng vậy!” Aragorn nói, khẽ tháo thanh gươm trong vỏ, “Nhưng nơi nào có warg tru, nơi đó có Orc hú.”
“Ta nghĩ là ta nên làm theo lời khuyên của ông Elrond,” Pippin thì thầm với Sam. “Ta không thích những chuyện này. Ta không có có đủ dòng máu của Bandobras Bò Rống: tiếng sói tru là máu ta đông lại. Ta nhớ là mình chưa bao giờ cảm thấy khốn khổ như thế này.”
“Tim tôi đã tụt xuống đến tận ngón chân rồi, thưa ngài Pippin,” Sam nói. “Nhưng chúng ta vẫn chưa bị ăn thịt, và vẫn còn một số người khỏe mạnh đi cùng chúng ta. Cho dù trong đầu của ông Gandalf có chứa cái gì đi nữa, tôi vẫn đánh cá rằng nó không phải là một cái dạ dày của sói.”
Để bảo vệ mình trong đêm, Đội Đồng Hành leo lên đỉnh của một ngọn đồi nhỏ mà họ đang nằm dưới mái che của nó. Đỉnh của nó đầy những cây già chằng chịt, một vòng đá nằm bên chúng. Họ nhóm lên một đống lửa giữa những thứ đó, vì giữa bóng tối lặng lẽ này thì không có hi vọng gì làm lạc dấu vết của họ khỏi những bầy săn đuổi.
Họ ngồi vòng quanh đống lửa, và những ai không phải trong phiên gác bắt đầu gà gật. Con ngựa lùn Bill tội nghiệp run rẩy và toát đầy mồ hôi tại nơi nó đứng. Tiếng tru của bầy sói lúc này đã gần chung quanh họ, có lúc gần hơn và có lúc xa khuất. Trong sự chết chóc của đêm đen nhiều đôi mắt sáng rực đang nhìn lên bờ đồi. Một số gần như đã lên tới vòng đá. Và một bóng sói khổng lồ đen ngòm sững lại hiện ra giữa khoảng trống của cái vòng, nhìn chằm chằm về phía họ. Nó cất lên một tiếng tru run rẩy, như thể nó là đầu đàn đang triệu tập bầy của mình để tấn công.
Gandalf đứng lên và bước tới, nâng cây quyền trượng lên. “Hãy nghe đây, Chó Săn Của Sauron!” ông kêu lên. “Gandalf đang ở đây. Hãy cút đi, nếu bọn mi còn muốn giữ bộ da hôi thối của mình! Ta sẽ làm bây quăn lại từ đuôi đến tận chóp mũi, nếu bọn mi đi vào vòng đá này.”
Con sói gầm gừ và nhảy vụt về phía họ. Ngay lúc đó một tiếng tách vang lên. Legolas vừa buông cung. Một tiếng thét ghê gớm vang lên, và cái bóng đang phóng tới ngã uỵch trên nền đất; mũi tên của người Elf đã xuyên qua cổ họng của nó. Những đôi mắt đang quan sát chợt biến đi. Gandalf và Aragorn bước đến, nhưng ngọn đồi đã vắng lặng; bầy săn đuổi đã biến đi. Đối diện với họ chỉ có màn đêm đang lặng dần, và không còn tiếng tru nào vang lên trong tiếng gió vi vu.
Đêm đã khuya, và ánh trăng đang tỏa dần từ phía tây, tỏa sáng chập chờn và những đám mây. Thình lình Frodo ngủ thiếp đi. Bất thình lình một đợt sói tru khủng khiếp bùng ra hoang dại quanh khu trại. Một số lượng lớn Warg đã lặng lẽ tập hợp lại và bây giờ đang tấn công họ từ khắp mọi hướng cùng lúc.
“Hãy ném thêm chất cháy vào lửa!” Gandalf kêu lên với các hobbit. “Tuốt gươm ra, và đứng xoay lưng vào nhau!”
Trong luồng sáng lóe lên khi những thanh gươm mới tuốt ra, Frodo nhìn thấy nhiều bóng xám đang nhảy vụt lên trên vòng đá. Nhiều bóng khác đang phóng theo. Aragorn vừa thọc mạnh thanh gươm vào cổ họng của một con sói khổng lồ dẫn đầu; với một nhát chém mạnh mẽ, Boromir vừa chém bay đầu một con khác. Bên cạnh họ, Gimli đứng dạng đôi chân mạnh mẽ của mình ra, cầm chặt cây rìu người lùn của mình. Cây cung của Legolas đang cất tiếng.
Trong ánh lửa bập bùng Gandalf có vẻ như chợt lớn lên bất thình lình: ông đứng dậy, với một dáng vẻ đe dọa khủng khiếp như một tượng đài của một vị vua cổ xưa bằng đá đặt trên một ngọn đồi. Khẽ khom xuống như một đám mây, ông nâng lên một cành lửa và bước đến đón đầu bọn sói. Chúng lùi lại trước mặt ông. Ông tung cái cành lửa lấp lánh và không trung. Nó tỏa ra những luồng sáng trắng đột ngột như những ánh chớp; và giọng ông vang rền tiếng sấm.
`Naur an edraith ammen! Naur dan i ngaurhoth!’ ông kêu lên.
Một tiếng gầm và răng rắc vang lên, và cái cây phía trên ông bùng ra thành một cái lá và tỏa ra những ánh lửa lấp lánh. Ngọn lửa lan từ đỉnh cây này sang đỉnh cây khác. Cả ngọn đồi bây giờ phủ đầy những ánh lửa lấp lánh. Những thanh gươm và con dao của những người phòng thủ sáng lên lấp lánh. Mũi tên cuối cùng của Legolas ngời lên trong không khí khi nó bay vụt đi, và cắm phập rừng rực vào tim của con sói thủ lĩnh khổng lồ. Tất cả những con khác bỏ chạy.
Ngọn lửa từ từ tàn dần cho đến khi chẳng còn gì còn lại ngoại những tàn tro và tia lửa; một vòng khói lớn bốc lên phía trên những gốc cây đang cháy, và thổi lan từ phía ngọn đồi, khi tia sáng đầu tiên của bình minh lan đi trên bầu trời. Kẻ thù của họ rút chạy và không quay trở lại.
“Tôi đã nói với ngài rồi mà, ngài Pippin.” Sam nói, cầm chặt thanh gươm. “Bọn sói không thể nào bắt được ông ấy. Đó là là một người sáng suốt và không bao giờ sai lầm! Tóc trên đầu tôi gần như cháy xém hết cả!”
Khi trời đã sáng hẳn thì không còn dấu vết nào của bọn sói nữa cả, và họ nhìn một cách khinh thị vào những xác chết. Không còn dấu vết nào của trận đánh ngoại trừ những cái cây cháy thành than và những mũi tên của Legolas nằm trên đỉnh đồi. Tất cả chúng đều chẳng hề bị hư hại ngoại trừ một mũi chỉ còn lại đỉnh nhọn.
“Đó là điều ta sợ,” Gandalf nói. “Bọn này không phải là bọn sói thường đi săn mồi trong miền hoang dã. Chúng ta hãy ăn thật nhanh rồi đi!”
Vào ngày hôm đó thời tiết lại thay đổi, gần giống như thể có một mệnh lệnh của một quyền lực nào đó ra lệnh không dùng đến tuyết nữa, vì khi họ rút lui khỏi con đường, một quyền lực đã muốn rằng lúc này sẽ có ánh sáng quang đãng khiến cho những gì đang di chuyển tại miền hoang dã đều có thể thấy được từ đằng xa. Gió đang đổi chiều từ phía bắc sang tây bắc trong đêm, và bây giờ đã lặng dần. Những đám mây đang đang biến mất về phía nam và bầu trời đang rạng rỡ, cao và xanh. Khi họ đứng bên sườn đồi, sẵn sàng để khởi hành, thì một luồng sáng mặt trời nhạt đang tỏa ra trên đỉnh núi.
“Chúng ta phải đến được những cánh cửa trước khi mặt trời lặn,” Gandalf nói, “nếu không thì ta e rằng chúng ta không thể nào đến được chúng. Không xa lắm, nhưng con đường của chúng ta có thể sẽ trúc trắc, vì bây giờ Aragorn không thể dẫn đường cho chúng ta nữa, anh ta ít khi đi xuống vùng đất này lắm, và ta thì chỉ mới đi dưới những bức tường phía tây của Moria mới một lần, và đã cách đây lâu lắm rồi.
“Nó nằm đây,” ông nói, chỉ về phía đông nam nơi những ngọn núi nằm thẳng dốc trong bóng tối dưới chân họ. Từ phía xa có thể thấy lờ mờ được những vách đá ô trọc, và ở giữa chúng, cao hơn tất cả, là một bức tường xám khổng lồ. “Khi chúng ta rời khỏi con đường ta đã dẫn các anh đi về hướng nam, và sẽ không quay lại điểm khởi hành của chúng ta, như một số người trong số các anh có thể đã để ý thấy. Điều này thật là hay, vì bây giờ chúng ta đã tiết kiệm được khá nhiều dặm, trong khi cần phải vội vã. Đi nào!”
“Tôi không biết là phải hi vọng điều gi,” Boromir u ám nói: “rằng Gandalf sẽ tìm thấy cái mà ông tìm, hay là khi đến vách đá ấy chúng ta sẽ bị lạc khỏi những cánh cửa vĩnh viễn. Tất cả những lựa chọn đều có vẻ tồi tệ cả, và việc bị bắt giữa bọn sói và bức tường kia là điều dễ xảy ra nhất. Đi nào!”
Gimli lúc này đang đi bên cạnh thầy phù thủy, ông rất hăm hở tiến về Moria. Họ cùng nhau dẫn Đội Đồng Hành đi ngược về phía rặng núi. Chỉ có một con đường xưa dẫn đến Moria từ phía tây nằm dọc theo một con suối, mang tên Sirannon, chảy ra từ chân một vách đá nằm gần chỗ những cánh cửa. Nhưng hoặc là Gandalf lạc đường, hoặc là vùng đất đã thay đổi trong những năm gần đây; nếu ông không thấy được con suối ở nơi mà ông tìm nó, chỉ cách vài dặm về phía nam từ điểm khởi hành của họ.
Buổi sáng đã trôi đến gần chính ngọ, và Đội Đồng Hành vẫn còn đang lang thang mò mẫm giữa một vùng đất cằn cỗi đầy đá đỏ. Họ không thể thấy bất kỳ luồng nước nào hay nghe thấy tiếng của nó ở bất kỳ đâu. Tất cả đều hoang tàn và khô vắng. Tim họ chùng xuống. Họ không thấy một sự sống nào, trên bầu trời chẳng có một cánh chim; nhưng cái mà màn đêm mang lại, nếu như nó bắt kịp họ đang lạc lối tại nơi này, thì không một ai trong số họ nghĩ đến.
Thình lình Gimli, người đang xăm xăm dẫn đầu, gọi giật họ trở lại. ông đang đứng trên một gốc cây và chỉ về phía phải. Họ vội vã nhìn theo và thấy phía dưới họ là một con kênh nhỏ. Nó cạn khô và lặng lẽ, và chỉ có một dòng nước ri rỉ chạy dọc theo những bờ đá đỏ và nâu nằm dưới lòng nó; nhưng ở bên cạnh nó là một con đường, đã bị tàn phá và hỏng nhiều, uốn lượn dọc theo những bờ tường hoang phế và những mặt lát đá của một xa lộ cổ xưa.
“A! Cuối cùng thì nó đây!” Gandalf nói. “Đây chính là nơi mà con suối chảy qua: Sirannon, con Suối Cổng, họ đã từng gọi nó như vậy. Nhưng ta không thể đoán được điều gì đã xảy ra với dòng suối này; nó từng tuôn chảy rất sôi sục. Đi nào! Chúng ta phải đi nhanh lên. Chúng ta trễ rồi.”
Đội Đồng Hành đã đau chân và mệt mỏi lắm rồi; nhưng họ vẫn lê bước dọc theo lối đi gập ghềnh khúc khuỷu này suốt nhiều dặm nữa. Mặt trời đã chuyển từ chính ngọ và bắt đầu ngã về tây. Sau khi dừng lại một lúc ngắn và ăn vội một bữa họ lại tiếp tục đi. Trước mặt họ là rặng núi khắc nghiệt, nhưng con đường họ đi nằm sâu trong một vùng đất lõm và họ chỉ có thể thấy những vách núi cao hơn và những ngọn núi cao về phía đông.
Cuối cùng họ đến một đoạn rẽ đột ngột. Đó là một con đường đổi chiều về hướng nam giữa bờ kênh và một bức tường thẳng đứng của vùng đất bên trái, rồi nó lại đổi hướng và hướng về phía đông trở lại. Họ thấy trước mặt mình, vòng quanh ngã rẽ là một vách đá nhỏ, cao khoảng năm sải, đỉnh nhọn và lởm chởm. Nước đang nhỏ giọt từ trên nó, xuyên qua một khe nứt rộng có vẻ như được trổ ra bởi một ngọn thác một thời đã chảy rất mạnh mẽ.
“Mọi thứ đã thật sự thay đổi!” Gandalf nói. “Nhưng chắc chắn là vùng đất này. Đây là những gì còn lại của Ngọn Thác Bậc Thang. Nếu ta nhớ đúng, thì có một dãy bậc thang cắt vào sườn vách đá, nhưng con đường chính thì rẽ sang trái và lượn vòng nhiều lần lên trên đỉnh. Đã từng có một thung lũng cạn nằm ngay sau những ngọn thác đúng ngay chỗ Bức Tường Moria, và con suối Sirannon chảy xuyên qua nó bên cạnh con đường Chúng ta hãy đi xem mọi thứ bây giờ ra sao!”
Họ tìm thấy những bậc đá chẳng chút khó khăn, và Gimli đang nhanh nhẹn leo lên chúng, theo sau là Gandalf và Frodo. Khi họ lên đến đỉnh thì họ thấy rằng họ không thể đi xa hơn nữa theo đường này, và lý do của việc con suối Cổng trở nên khô cằn đã hiện rõ. Đằng sau họ, Mặt Trời đang lặn dần, phủ lên bầu trời phía tây lạnh lẽo những luồng sáng vàng. Đằng trước họ là một cái hồ tĩnh lặng tối tăm trải dài. Bầu trời hay ánh hoàng hôn chẳng hề phản chiếu trên bề mặt ảm đạm của nó. Con suối Sirannon đã bị ngăn lại và phủ đầy thung lũng. Đằng sau làn nước u ám là những vách đá khổng lồ trải rộng, bề mặt cứng rắn của chúng vàng vọt trong ánh nắng nhạt nhòa: chúng là tận cùng và không thể vượt qua được. Frodo không hề thấy một dấu hiệu của một cánh cổng hay một lối đi, hoặc một vết nứt hay kẽ hở nào trên bức tường khắc nghiệt ấy.
“Đấy chính là Bức Tường Moria,” Gandalf nói, chỉ tay qua làn nước. “Và ngày xưa Cánh Cổng nằm ở đấy, Cánh Cổng Elven ở cuối con đường từ Hollin mà chúng ta vừa đi. Nhưng con đường này đã bị chặn rồi. Ta đoán là không một ai trong Đội Đồng Hành lại muốn bơi qua dòng nước u ám này vào lúc cuối ngày. Nó có vẻ rất độc hại.”
“Chúng ta phải tìm một con đường vòng qua cạnh bắc,” Gimli nói. “Điều đầu tiên mà Đội Đồng Hành cần làm là leo lên bằng lối đi chính và nhìn xem nó dẫn chúng ta đến đây. Thậm chí nếu như không có cái hồ này, thì chúng ta cũng không thể đưa con ngựa gánh hành lí của chúng ta lên hướng này được.”
“Nhưng dù bất kỳ giá nào thì chúng ta cũng thể dắt con vật tội nghiệp ấy vào Hầm Mỏ được,” Gandalf nói. “Con đường dưới rặng núi rất tối tăm, nơi đấy rất hẹp và dốc, nó không thể đi được, thậm chí nếu chúng ta có thể.”
“Bill già tội nghiệp!” Frodo nói. “Tôi đã không nghĩ đến việc này. Và cả Sam tội nghiệp nữa! Không biết là anh ta sẽ nói gì đây?”
“Ta rất tiếc,” Gandalf nói. “Bill tội nghiệp là một người bạn đồng hành hữu dụng và nó việc bỏ rơi nó đang khiến tim ta nao lòng. Ta hẳn là đã gọn nhẹ hơn khi đi du hành và không mang theo thú vật nào, không mang theo con thú nào mà Sam yêu thích cả, nếu như ta có thể tự quyết định được. Ta sợ là rồi đây chúng ta sẽ phải biết ơn vì đã đi con đường này.”
Ngày đã gần tàn, và những ngôi sao lạnh giá đã lấp lánh trên bầu trời cao phía trên bầu trời lặn, khi mà Đội Đồng Hành, với tất cả tốc độ mà họ có thể, leo lên những vách đá và đến bên bờ hồ. Bề ngang của nó có vẻ như không rộng quá hai hoặc ba furlong ở điểm rộng nhất. Họ không thể thấy được nó vươn ra bao xa bề phía nam; nhưng ở cuối phía bắc của nó không xa hơn nửa dặm kể từ chỗ họ đứng, và giữa những đỉnh đá đang vây quanh thung lũng với những lề nước là một vành đất rộng. Họ đi nhanh, vì họ vẫn còn một vài dặm nữa trước khi đến được điểm ở phía bề xa mà Gandalf đã đánh dấu; và họ vẫn chưa tìm thấy cánh cửa.
Khi họ đến được góc cực bắc của cái hồ thì họ thấy một con lạch hẹp chặn ngang đường đi. Nó xanh và tù đọng, chảy tuôn ra như một cánh tay gầy guộc vươn về phía những ngọn đồi khép kín. Gimli chẳng chút ngã lòng bước thẳng đến, và thấy rằng nước khá cạn, ở lề của nó không sâu hơn mắc cá chân. Họ nối gót nhau đi sau ông, cẩn thận dò đường, bởi vì bên dưới vũng nước đầy cỏ dại này là những tảng đá trơn trượt xếp lát, và bước đi trên đó rất bấp bênh. Frodo rùng mình ghê tởm khi chạm vào vũng nước đen tối tăm dơ bẩn dưới chân ông.