1285. Nguyệt hoa hoa nguyệt não nùng,
1286. Đêm xuân ai dễ cầm lòng được chăng.
1287. Lạ gì thanh khí lẽ hằng,
1288. Một dây một buộc ai giằng cho ra.
1289. Sớm đào tối mận lân la,
1290. Trước còn trăng gió sau ra đá vàng.
1291. Dịp đâu may mắn lạ dường,
1292. Lại vừa gặp khoảng xuân đường lại quê.
1293. Sinh càng một tỉnh mười mê,
1294. Ngày xuân lắm lúc đi về với xuân.
1295. Khi gió gác khi trăng sân,
1296. Bầu tiên dốc rượu câu thần nối thơ.
1286. Đêm xuân ai dễ cầm lòng được chăng.
1287. Lạ gì thanh khí lẽ hằng,
1288. Một dây một buộc ai giằng cho ra.
1289. Sớm đào tối mận lân la,
1290. Trước còn trăng gió sau ra đá vàng.
1291. Dịp đâu may mắn lạ dường,
1292. Lại vừa gặp khoảng xuân đường lại quê.
1293. Sinh càng một tỉnh mười mê,
1294. Ngày xuân lắm lúc đi về với xuân.
1295. Khi gió gác khi trăng sân,
1296. Bầu tiên dốc rượu câu thần nối thơ.
tranh Mạnh Quỳnh (1917-1991)
Khi gió gác khi trăng sân
Chú giải
- (1285) nguyệt hoa: trăng hoa, tình ái, ăn chơi đàng điếm. Xem chú giải (0808) nguyệt hoa.
- (1285) hoa nguyệt: 花月 hoa nguyệt; có nhiều nghĩa: (1) hoa và trăng; phiếm chỉ cảnh sắc đẹp đẽ; (2) chỉ thời gian đẹp đẽ; (3) chuyện yêu đương ân ái giữa trai gái. Xem chú giải (0808) nguyệt hoa.
- (1285) não: (1) đau khổ, đau buồn, buồn khổ, buồn phiền; (2) làm cho buồn rầu, buồn đau; (3) làm cho xúc động, cảm động, làm cho nao lòng, động lòng, động tâm; (4) lạnh lẽo, giá lạnh. Xem chú giải (0034) não.
- (1285) nùng: (1) nung, nồng, nóng; (2) hăng, mạnh, đậm đặc (Từ điển nguồn gốc tiếng Việt).
- (1285) não nùng: § cả câu 1285 diễn tả cuộc tình hoan lạc đắm đuối nồng nàn giữa Thúc sinh và nàng Kiều.
- (1287) lạ gì: (hư vấn) không lạ gì.
- (1287) thanh khí: cùng một thanh thì ứng với nhau, cùng một khí thì tìm đến nhau. Xem chú giải (0193) thanh khí.
- (1287) lẽ hằng: lẽ thường.
- (1288) ai giằng: (hư vấn) không ai giằng ra được. § 2 câu 1287-1288: (lược ngữ) hai người say mê quấn quýt buộc chặt lấy nhau, không ai tách rời ra được.
- (1289) sớm đào tối mận: Thi Kinh 詩經: Đầu ngã dĩ đào, Báo chi dĩ lí 投我以桃, 報之以李 (Đại nhã 大雅, Ức 抑) Người biếu ta quả đào, Thì ta báo đáp lại quả mận. Ghi chú: hai người yêu thương nhau, tặng đáp vô cùng khắng khít.
- (1289) lân la: đến gần làm quen, lại gần. Xem chú giải (0287) lân la.
- (1290) trăng gió: ở đây tỉ dụ việc trai gái yêu nhau, trai gái chơi bời với nhau. Xem chú giải (0396) phong nguyệt.
- (1290) đá vàng: bền chặt như vàng như ngọc. Xem chú giải (0352) đá vàng.
- (1291) lạ dường: lạ dường nào, lạ dường bao, lạ biết bao, lạ quá chừng.
- (1292) xuân đường: tiếng kính gọi cha. Xem chú giải (0534) xuân đường.
- (1294) đi về với xuân: Bạch Cư Dị 白居易: Xuân tòng xuân du dạ chuyên dạ 春從春遊夜專夜 (Trường hận ca 長恨歌) Đêm xuân tàn xuân lại còn đêm (Tản Đà dịch thơ). § Cả câu 1294 ý nói ngày đêm vui chơi mê mải liên miên.
- (1296) bầu tiên dốc rượu câu thần nối thơ: # chữ nôm thứ 3 khắc là “rót” ⿰氵卒 (bộ Thủy+tốt). Tạm ghi theo bản Lâm Nọa Phu 1870 là “dốc” ⿰扌篤 (bộ Thủ+đốc). § 2 câu 1295-1296: (lược ngữ) trước cảnh trăng thanh gió mát hai người uống rượu làm thơ xướng họa cùng nhau.