1093. Tường đông lay động bóng cành,
1094. Rẽ song đã thấy Sở khanh lẻn vào.
1095. Sượng sùng đánh dạn ra chào,
1096. Lạy thôi nàng mới rỉ trao ân cần.
1097. Rằng: Tôi bèo bọt chút thân,
1098. Lạc đường mang lấy nợ nần yến anh.
1099. Dám nhờ cốt nhục tử sinh,
1100. Còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau.
1101. Lặng nghe tủm tỉm gật đầu:
1102. Ta đây phải mượn ai đâu mà rằng.
1103. Nàng đà biết đến ta chăng,
1104. Bể trầm luân lấp cho bằng mới thôi.
1094. Rẽ song đã thấy Sở khanh lẻn vào.
1095. Sượng sùng đánh dạn ra chào,
1096. Lạy thôi nàng mới rỉ trao ân cần.
1097. Rằng: Tôi bèo bọt chút thân,
1098. Lạc đường mang lấy nợ nần yến anh.
1099. Dám nhờ cốt nhục tử sinh,
1100. Còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau.
1101. Lặng nghe tủm tỉm gật đầu:
1102. Ta đây phải mượn ai đâu mà rằng.
1103. Nàng đà biết đến ta chăng,
1104. Bể trầm luân lấp cho bằng mới thôi.
Chú giải
- (1093) lay động bóng cành: Phất tường hoa ảnh động, nghi thị ngọc nhân lai 拂牆花影動, 疑是玉人來 (Nguyên Chẩn 元稹, Oanh Oanh truyện 鶯鶯傳) Bóng hoa lay động phẩy nhẹ vào tường, ngờ là người ngọc đã đến.
- (1096) rỉ trao: nói nhỏ nhẹ với ý gửi gắm điều gì. Xem chú giải (0765) rỉ tai.
- (1096) ân cần: khẩn khoản, quan tâm đến rất nhiều, chu đáo. Xem chú giải (0423) ân cần.
- (1097) bèo bọt: cánh bèo bọt nước. § “Bèo bọt chút thân” ý nói tấm thân nhỏ mọn như cánh bèo trôi nổi lênh đênh, như bọt nước mong manh dễ vỡ. # chữ “bèo” khắc chỉ là một ô đen không rõ nét. Một dạng chữ đúng: ⿱艹瓢 (bộ Thảo/biều).
- (1098) nợ nần yến anh: mắc nợ phải vào cuộc vui chơi như chim yến chim anh ở chốn lầu xanh. Xem thêm chú giải (0045) yến anh.
- (1099) cốt nhục tử sinh: ý nói ơn nghĩa rất lớn. Sở vị sinh tử nhi nhục cốt dã 所謂生死而肉骨也 (Tả truyện 左傳, Tương Công nhị thập nhị niên 襄公二十二年) Đó gọi là làm cho người chết sống lại, xương trắng mọc ra thịt.
- (1100) kết cỏ ngậm vành: do câu kết thảo hàm hoàn, tri ân tất báo 結草銜環, 知恩必報 kết cỏ ngậm vành, biết ơn phải trả. Gồm 2 điển cố “kết thảo” và “hàm hoàn”. (1) kết thảo: Ngụy Vũ 魏武 có người thiếp đẹp và còn trẻ, khi Ngụy Vũ sắp chết, dặn con là Ngụy Khỏa 魏顆 phải đem người thiếp chôn chung với mình. Ngụy Khỏa không nghe theo lời cha dặn và cho người thiếp về nhà. Sau Ngụy Khỏa đi đánh nước Tần, tướng nước Tần là Đỗ Hồi bị cỏ làm vướng chân ngã, bị Ngụy Khỏa đâm chết. Đêm ấy, Ngụy Khỏa nằm mộng thấy cha người thiếp đến nói rằng: Tôi cám ơn ông không chôn sống con gái tôi, nên tôi kết cỏ quấn vào chân Đỗ Hồi cho hắn ngã (theo Tả truyện 左傳, Tuyên Công thập ngũ niên 宣公十五年). (2) hàm hoàn: Dương Bảo 楊寶 đời Hán lúc lên 9 tuổi đi chơi, thấy con chim sẻ vàng bị chim cắt đánh ngã, lại bị đàn kiến đốt nữa, Dương Bảo liền cứu chim đem về nuôi, khi lành mạnh thả cho bay đi; một đêm nằm mộng thấy một đứa trẻ mặc áo vàng, tự nhận là sứ giả của Tây Vương Mẫu, đưa 4 cái vành ngọc cho Dương Bảo mà nói rằng: Xin giữ 4 cái vành này, con cháu 4 đời về sau sẽ đều làm đến chức Tam Công (Tục tề hài kí 續齊諧記). # chữ “vành” khắc sai: ⿰釒業 (bộ Kim+nghiệp). Chữ đúng: ⿰釒荣 (bộ Kim+vinh) hoặc ⿰釒荣 (bộ Kim+vinh).
- (1101) tủm tỉm: cười chúm môi có vẻ đắc ý. § Khảo dị: có bản ghi là: “tẩm ngẩm”, “thẩm tiếng”.
- (1104) trầm luân: chìm đắm. Xem chú giải (1080) trầm luân.